Verstoring van het geboorteproces

Drie maanden na de bevalling van haar eerste kindje, komt Marlou via haar verloskundige, bij mij voor een gesprek.
Ze voelt zich neerslachtig en uitgeput sinds haar bevalling en kijkt er met een zwaar en negatief gevoel op terug.

Als ik haar vraag om over haar bevalling te vertellen komen er veel tranen.
Het meest overheersende gevoel blijkt vooral het verlies van controle te zijn over haar eigen proces.
“ Alsof ik als een object, een machine die niet goed werkte, benaderd werd en het productieteam voor het product moest zorgen en het van mij overnam...” aldus Marlou.
Als ik haar vraag om haar gevoel over zichzelf weer te geven, dan is daar haar strenge oordeel: “ik kon het niet, bevallen, ik heb gefaald, mijn lichaam kan niet bevallen, ik kon niet eens mijn eigen kind baren”.

Hoe hard velt ze haar oordeel over zichzelf.  Zo hard als ze nooit over een ander zou oordelen.

Samen gaan we de bevalling opnieuw in.
Door te vertellen, te schrijven, te reflecteren en door geleide-visualisatie tijdens diepe ontspanning.

Vanaf het allereerste begin, toen Marlou nog vol vertrouwen was en vol verwondering de eerste weeën voelde en zich verheugde over dat het eindelijk begonnen was. De verloskundige had haar op haar uitgerekende datum “ gestript”  ( middels een inwendig onderzoek de vliezen enigszins loswoelen van de binnenkant van de baarmoedermond waardoor mogelijk de productie van hormonen, prostaglandines, op gang komt om de baarmoedermond verder te rijpen en evt weeën te doen starten)  waarna er contracties
( samentrekkingen van de baarmoederspier) gestart waren, die na 8 uur rommelen overgegaan waren in regelmatige weeën.

Waar was het mis gegaan?
Op welk punt had Marlou het vertrouwen in zichzelf en de controle over haar bevalproces verloren?

Eerst was er 8 uur lang gerommel met contracties geweest op het strippen. Deze hadden helaas weinig effect gehad, waren niet erg pijnlijk maar hadden Marlou al wel van een nacht slaap beroofd.
Toen daarna de weeën wel doorzetten, bleken deze te weinig kracht te hebben om effectief goede ontsluiting te veroorzaken.
Weer 6 uur later had Marlou 2 cm ontsluiting en was erg moe.
Omdat het proces te lang ging duren, werd medisch ingrijpen noodzakelijk.

Om het geboorte-proces goed te begrijpen moet je weten dat een bevalling, zowel bij mens als dier, voornamelijk gereguleerd wordt door hormonen.
Het hormoon oxytocine is het bevalhormoon. Hoe hoger de productie van oxytocine is, hoe meer krachtige weeën ontstaan, hoe beter en vlotter het proces kan verlopen.
Hoe hoger het gehalte aan oxytocine in je bloed wordt, hoe meer je “in” je beval-proces raakt. Je lichaam maakt dan het hormoon endorfine aan, een stof die je in een roes brengt, doet ontspannen en de toppen van de pijn vervaagt. Dit verhoogt weer de productie van oxytocine en de cyclus is rond.
Het hormoon adrenaline speelt helaas ook regelmatig een grote rol bij bevallingen. Adrenaline is het stress-hormoon. Het werkt de productie van oxytocine en dus endorfine tegen. Het verstoord dus de cyclus.
Adrenaline stijgt onder invloed van oa angst, stress, kou, gebrek aan privacy, afleiding, schaamte, drukte, fel licht en harde geluiden, teveel denken, als je rekening houdt met anderen, schrikken, je bekeken voelen.

Op de verloskamer begon het vervreemdende gevoel van Marlou.

Er was een verpleegkundige die zei dat ze “ geen goede weeën had”.
Dat het zo nog “ tot sintjuttemus” zou duren en dat ze een infuus nodig had om “ fatsoenlijke weeën” te maken.

Er was geen intimiteit meer, Marlou durfde niet meer op toilet te gaan zitten zoals thuis zo fijn was geweest, het voelde alsof iedereen naar haar keek en luisterde en het proces beoordeelde.

Daarna was alles veranderd in een soort film die aan haar voorbij was gegaan. De weeën werden door het infuus acuut zo sterk dat ze ze niet meer kon opvangen.
Er was niemand in de kamer om haar daarbij te helpen, het was druk en het personeel liep alleen af en toe in en uit.
Ze had het gevoel een aanstelster te zijn, kon de pijn niet meer aan, het lukte niet om te ontspannen.
Door de weeënstorm reageerde de hartslag van de baby heftig en moest er van alles aan registratie en controle gestart worden, veel mensen in de verloskamer, chaos voor Marlou, angstgevoel over wat er fout ging en niemand die haar rustig begeleidde of uitleg gaf om haar vertrouwen te geven.

Uiteindelijk had Marlou ineens erg snel 8 cm ontsluiting waardoor iets tegen de pijn geven niet meer mogelijk was.
De pijn was echter zo overweldigend geweest maar niemand aan wie ze dat nog duidelijk kon maken. Het lukte haar niet meer om voor zichzelf op te komen. En men vond dat het nu toch alsnog “ mooi snel verliep”.

Weer twee uur later mocht Marlou gaan persen maar de conditie van de baby ging te hard achteruit.
De kamer stond vol mensen en ze herinnert zich vooral dat ze daar overgeleverd ligt.
Na 35 minuten persen heeft de gynaecoloog besloten om een keizersnede uit te voeren omdat het kindje ook nog te hoog in het bekken zat voor een mogelijke vacuümverlossing.

Marlou was inmiddels zo ver weg van zichzelf geraakt dat ze aan deze fase weinig herinneringen meer heeft overgehouden.
Op de operatiekamer was haar kind er ineens, maar het enige wat ze nog kon doen was haar ogen gesloten houden, het was teveel.

Na de geboorte voelde ze zich leeg, snel angstig, kon moeilijk bij haar gevoel voor haar baby komen en dat maakte dat ze zich ook nog schuldig voelde.
Iedereen zei dat ze maar lekker moest genieten, dat ze een gezond kindje had gekregen en dat dat toch wel het belangrijkste was. Maar Marlou voelde niets, behalve verwarring en angst. Ze kon niet over haar bevalling praten, durfde de foto’s niet te bekijken, had nachtmerries over dreiging,
zag op onverwachte momenten beelden van de bevalling voor zich, was huilerig en snel geagiteerd en schrok van het gebrek aan moedergevoelens.

Wat was er gebeurd met Marlou?

Concluderend kun je dit gerust een traumatische ervaring noemen met alle verschijnselen van een trauma dat nog niet verwerkt is.  Angst, prikkelbaarheid, weg gaan uit je gevoel, nachtmerries, herbelevingen, vermijden van confrontaties.


Je kunt daarnaast van alles zeggen over deze bevalling…

Had er wel gestript moeten worden? Hebben we niet te vroeg ingegrepen en daardoor niet-effectieve weeën veroorzaakt met alle gevolgen vandien, terwijl het gewoon nog niet rijp was?
Hadden we deze baby niet zelf moeten laten bepalen wanneer hij geboren wilde worden?

Heeft Marlou wel goede begeleiding gehad? Heeft ze zich wel veilig gevoeld?

Is haar behoefte aan intimiteit niet teveel doorkruist?

Had ze niet eerder iets tegen de pijn moeten krijgen? Als je eenmaal aan een boom rammelt die onrijp is en de appels vallen er moeilijk af, moet je dan niet op z’n minst zorgen dat het rammelen niet ondraaglijk wordt?

Als Marlou zich betrokken had gevoeld bij het beleid en goed geïnformeerd was geweest, had ze dan wellicht mee kunnen bepalen wat ze wilde voor zichzelf en voor haar kindje? Had ze dan mogelijk een beter gevoel overgehouden aan haar bevalling?

Als Marlou anders benaderd was geweest, met positievere vertrouwenwekkende communicatie met haar als centrale punt en vanuit haar eigen kracht, had ze dan beter bij zichzelf en in de situatie kunnen blijven in plaats van er als het ware uit te treden en psychisch op de vlucht te slaan?

Als ze na de bevalling de ruimte en hulp had gekregen echt goed te verwerken en uit te spreken hoe ze zich voelde, had ze dan zonder schuldgevoel en faalgevoel de bevalling beter een plek kunnen geven?

Marlou vertelde later aan mij dat ze terug moest denken aan de bevalling van haar poes.
Die moest jongen en Marlou had een doos in haar keuken gezet met doeken voor de poezenbevalling. De poes ging, toen de weeën begonnen waren, echter steeds in haar lingerie-kast liggen, donker achterin. Omdat Marlou dit niet zo fris vond, zette ze de poes steeds terug in de doos in de keuken.  Een aantal keren achter elkaar. De bevalling wilde maar niet vlotten.
Na een hele dag, besloot Marlou met de poes naar de dierenarts te gaan.
Deze moest een keizersnede verrichten en vroeg later of Marlou enig idee had wat er met de poes gebeurd was tijdens de bevalling, aangezien een poezenkeizersnede zelden nodig is.
Ze vertelde het verhaal waarop de dierenarts simpelweg zei: ” je had er beter vanaf kunnen blijven, die poes had in die donkere lingerie-hoek waarschijnlijk vlot gebaard…”.

Verstoring van de baring en ingrijpen als het niet echt nodig is, heeft dus zijn prijs. Evenals alleen gelaten worden en slechte onpersoonlijke  communicatie op zo’n cruciaal moment in je leven, zijn prijs heeft.

Met Marlou is het goed gekomen. Ze heeft haar bevallingsverhaal opgeschreven vanuit haar gevoel, ze heeft alles eruit gehuild, we hebben ook een EMDR sessie gedaan (traumaverwerking) en ze heeft betekenis kunnen geven aan wat er met haar als mens gebeurd is.

Ze heeft leren voelen hoe geweldig ze dit doorstaan heeft, hoe ze de grootste overwinning op zichzelf behaald heeft die maar denkbaar was.
Ze heeft haar kind gebaard en is moeder geworden!

Voor een mogelijk volgende bevalling komt ze terug.
Om voor te bereiden en op te schrijven wat en hoe ze het anders wil voor zichzelf en voor haar kind.

Lonneke van Houten